समिक्षा

काठमाडौं । नेपाली इतिहासका ‘विप्लपुरुष’ चन्द्रबहादुर थापाको जीवनीमा आधारित स्मृतिग्रन्थ सार्वजनिक भएको छ । नेपाली सेनाको लेफ्टिनेन्ट कर्णेल, नेपाल प्रहरीको इन्चार्ज, निजामतितर्फ सचिव, मुख्य सचिव एवं पहिलो महालेखा परिक्षक बनेर इतिहास बनाएका थापाको जीवनीमा आधारित स्मृतिग्रन्थ ‘विप्लपुरुष चन्द्रबहादर थापा’ सार्वजनिक भएको हो । मंगलवार नेपाल प्रज्ञाप्रतिष्ठानमा आयोजित भव्य समारोहमा वर्तमान महालेखा प...

कविता र संगीत हृदयको आवाज हुन भन्ने लाग्छ । यी दुवै हृदयको अन्तष्करणबाट प्रष्फुटीत हुन्छन्, र सहसा स्पर्श गरेर जान्छन अन्य हृदयहरुलाई यद्यपी संगीत र कविताको परिभाषामा थुप्रै बद्लाब आईसक्यो । कवितामा बौद्धिक विलासीताको बहस शुरु भईसक्यो संगीतको कुरा त्यस्तै । यसै मेसोमा संगीत झै र सगीन झै कविता संग्रह पालामको राजकुमारी नेपाली साहित्यमा भित्रीएको छ । मलेसियामा रचिएर नेपालमा प्रकाशन गरिएको कृति हो यो ...

कवि पराजित पोमु युगसँग हाक्का हाक्की प्रश्न साँध्ने कवि हुन । कविताको प्रयोगशालामा गहिरिएर अन्वेषण गरीरहेका कविता अन्वेषक हुन । तिनै कविबाट अविष्कारित लेप्मुहाङको डुंगा उचालीरहेछु । मलाई भारी लागिरहेछ । यस माने यो गहकिलो हुनु पर्छ । लेप्मुहाङको डुंगा किरात लिम्बूहरु माझ आफैले एउटा शशक्त मिथोलोजी हो नै । खैर कतिले क्रिस्चियानिटीको मिथांश अनुवाद पनि दावि गर्लान। तथापि धेरै जसो धर्मग्रन्थहरु मा जलप्र...

अन्नपूर्ण पदमार्गले जोन उडको पुरै जिन्दगीको यात्रा बदलियो । जोनको जीवनमा त्यो ट्रर्निङ पोइन्ट नआएको भए आज अफ्रिका तथा एसियाका लाखौ–लाख बालबालिकाहरु हातमा किताब च्यापेर अक्षरसंग साउती मार्दै साक्षरताको महान यात्रा गरीरहेका हुने थिएनन् । दुर्गमताले पनि कसैलाई मोहित बनाउँछ भनेको सुन्दा हाम्रो जस्तो विकटताले भरिएको मुलुकका मानिसलाई आश्चर्य लाग्न सक्छ । किनकी विकटतामा पुस्तौपुस्ता विताउँनेहरुका लागि...

नेपाली साहित्यमा कविता जतिकै पुरानो विधा हो मुक्तक । मुक्तकलाई कविताको लघुतम विधाको रुपमा समेत ब्याख्या गरिने गरीएको भएता पनि नेपाली साहित्यमा यसको विधागत विशेष उपस्थितिका साथै छुटै अस्तित्व र पहिचान रहेको छ । नेपाली साहित्यको भण्डारमा मुक्तक अमुल्य मणी हो भन्दा अतियुक्ति नहोला । नेपालीमा तत्समीकृत भएर आएको मुक्तक लयात्मक, अन्त्यानुप्रास साथै श्लोक शैली धारण गरेको पाइन्छ । मौखिक गीतिपरम्पराबाट हुर...